Wel of geen suikers?

Diabetes betekent niet meteen dat je geen suiker meer mag. Als je insuline gebruikt dan is het van belang om je insuline goed af te stemmen op de hoeveelheid suikers/koolhydraten, maar af en toe een gebakje, ijsje of snoepje zou in principe gewoon moeten kunnen.

Uiteraard is suiker voor niemand echt gezond. Ook mensen zonder diabetes doen er goed aan om niet teveel suiker te nuttigen.
Vroeger werd vaak gedacht dat mensen met diabetes het beste ‘suikervrije’ producten konden eten. Suikervrije producten zijn echter vaak rijk aan vet en dus lang niet altijd een gezonde (of lekkere) keuze. In zijn algemeenheid geldt: hoe onbewerkter (verser) een product, hoe ”gezonder”. Dus liever fruit, dan koekjes of chocola. Fruit kan echter ook koolhydraat rijk zijn (bijv. meloen, of dadels), dus ook dan kan het nodig zijn om insuline af te stemmen.

Overleg met je diëtist of diabeteszorgverlener of de voedingsmiddelen die jij graag eet passen in een gezond voedingspatroon/bij jouw gezondheid.
Als het toch beter is om te kiezen voor andere voedingsmiddelen, dan kan een diëtist ook tips en adviezen geven over goede alternatieven.

Het lezen van etiketten

Voor mensen met diabetes is het nuttig om informatie op de etiketten van voedingsmiddelen goed te lezen. Informatie op etiketten kan helpen bij het maken van gezonde keuzes, of bij het berekenen van het aantal gram koolhydraten in een product.

Waar moet je op letten bij het lezen van etiketten?

Kijk eerst naar de totale lijst van ingredienten. Ingredienten staan in volgorde van ”hoeveelheid”. Van het ingredient dat als eerste genoemd staat, zit er verhoudingsgewijs meer in het product, dan van het ingredient dat als laatste genoemd staat.
Wanneer je kijkt naar koolhydraten, kijk dan vooral niet alleen naar suiker, maar naar alle koolhydraten in het product.
Meestal staan de ingredienten weergegeven per 100 gr. en eventueel ook per portie.
Voor het afstemmen van insuline op koolhydraten is het goed om te lezen/berekenen hoeveel koolhydraten er in een portie zitten.
Let er op dat ”suikervrije” producten misschien geen suiker, maar wel koolhydraten kunnen bevatten!
Vetvrije producten zijn vaak ook rijk aan koolhydraten. Lees daarom altijd goed de verpakking, en ga er niet van uit dat een ”light” of ”vetvrij” product altijd een gezonde keuze is.
Vraag vooral hulp van een dietist, wanneer je meer wilt weten over bijv. het berekenen van koolhydraten, het afstemmen van insuline of welke producten gezond zijn voor jou.

Een persoonlijk voedingsplan

Een diëtist kan helpen om een persoonlijk voedingsplan op te stellen. In het persoonlijk voedingsplan staat welke producten en bereidingswijzen het beste passen bij uw gezondheid en persoonlijk leven. Ieder voedingsplan is weer (een beetje) anders. Voor sommigen is het van groot belang om bijv. minder koolhydraten te eten, voor anderen is het belangrijker om aandacht te besteden aan de grootte van de porties etc. Als je vragen hebt over voeding die past bij jouw gezondheid en persoonlijke leven, dan is het goed om die te stellen aan je diabetes zorgverlener. Eventueel kun je dan verwezen worden naar een dietist.

Gebalanceerde voeding

Naast het gebruik van medicatie en beweging, is voeding een van de belangrijkste onderdelen van je diabetes zelfmanagement.

Voor mensen met type 1 diabetes geldt dat er in principe geen ”diabetes dieet” van toepassing is. Uiteraard is het (net zoals voor ieder ander) goed om zo gezond en gevarieerd mogelijk te eten. Algemene voedingsadviezen gelden ook voor mensen met type 1 diabetes, alleen zullen zij steeds moeten bekijken hoeveel insuline zij voor een bepaald voedingsproduct nodig hebben.
Vroeger golden voor mensen met type 1 diabetes strenge regels over wat er wel en niet mocht. Dat is niet meer zo. Zolang de benodigde insuline goed wordt afgestemd op de voeding (koolhydraten), gelden er voor mensen met type 1 diabetes eigenlijk geen andere voedingsadviezen dan voor andere mensen.

Veel mensen met type 2 diabetes geldt hebben enige mate van overgewicht (gehad). Voor hen is het vaak verstandig om te kiezen voor gezonde voedingsmiddelen die niet bijdragen aan gewichtstoename. Een diëtist kan hen helpen met het maken van een persoonlijk voedingsplan. In een voedingsplan wordt gekeken welke producten en bereidingswijzen het beste passen bij iemands gezondheid en persoonlijk leven. Regelmatig contact met een dietist is daarom een verstandig idee.

Angst om aan te komen

Veel mensen met diabetes worstelen met hun (ideeen over hun) gewicht. Gewicht en bloedsuikers hebben een complexe en soms wat moeizame relatie. Problemen tav. gewicht en bloedsuikers zijn vaak verschillend voor mensen met type 1 diabetes en mensen met type 2 diabetes. Beide typen diabetes kunnen gerelateerd zijn aan diverse gewichts- en voedings problemen. In het algemeen zien we twee veel voorkomende problemen als het gaat om gewicht en diabetes: 1) mensen met overgewicht die steeds meer medicatie nodig hebben om bloedsuikers goed te kunnen houden, 2) mensen die bewust te weinig medicatie gebruiken in de hoop om zo gewicht te verliezen/uit angst aan te komen. Beide type problemen zijn ernstig. Het eerste probleem (steeds meer medicatie nodig hebben, bij/door overgewicht) kan mensen in een zogenaamde vicieuze cirkel brengen: vanwege het overgewicht en hogere bloedsuikers is er meer medicatie nodig, maar door de medicatie komen ze nog meer aan.
Het spreekt voor zich dat het tweede probleem (bewust te weinig medicatie gebruiken) een ongezonde en zelfs gevaarlijke strategie is om gewichtsverlies/behoud te realiseren. Het gebruik van te weinig medicatie kan zowel op de korte als de lange termijn ernstige complicaties opleveren.
Vanwege de ernst en moeilijkheid van de twee problemen is het moeilijk om een goed en persoonlijk advies hierover te geven op deze website. Het is van het grootste belang om deze problemen te bespreken met je diabetes zorgverlener (of een andere zorgverlener die je vertrouwt). Als je je herkent in een van deze problemen en gedragingen, betekent het niet dat je een eetstoornis hebt, of dat er sprake van een psychologisch probleem. Het is dus niet zo dat je standaard verwezen zult/moet worden naar een psycholoog. Mocht je dat wel willen, dan is het natuurlijk altijd mogelijk.
Het belangrijkste is dat je diabetes zorgverlener kan helpen proberen om deze vicieuze cirkel te helpen doorbreken. Beide type problemen en gedragingen behoeven aandacht en hulp van een diabetes zorgverlener. En onthoud: je bent niet de enige met dit probleem! Veel mensen met diabetes worstelen met dergelijke problemen. Waarschijnlijk heeft jouw diabetes zorgverlener al vaker mensen geholpen bij dit probleem en kan hij/zij je adviseren over wat je wel/niet kunt doen.