Lotgenoten contact

In Nederland zijn er veel mogelijkheden om in contact te komen met andere mensen met diabetes. Waarschijnlijk worden er in jouw ziekenhuis/praktijk regelmatig lezingen of activiteiten georganiseerd over diabetes, voor mensen met diabetes. Vraag vooral aan je zorgverleners welke lezingen of activiteiten dat in jullie ziekenhuis/praktijk zijn. Daarnaast zijn er patientenverenigingen (bijv. Diabetes Vereniging Nederland, DVN) die speciaal voor mensen met diabetes activiteiten organiseren in de regio. Op de websites en social media (Facebook) staan deze activiteiten aangekondigd.
Veel mensen met diabetes aarzelen erover om contact te hebben met andere mensen met diabetes, maar vinden het uiteindelijk prettig en nuttig. Denk niet dat ”lotgenoten contact” gaat over samen in een kringetje praten over diabetes :-), meestal gaat het om heel interessante of zelfs leuke en spannende activiteiten, waarbij je ”toevallig” andere mensen met diabetes ontmoet. Eigenlijk is er voor iedereen wat wils. Ga vooral op onderzoek uit!

In de diabeteszorg ligt er veel nadruk op het verbeteren van bloedsuikers. Omdat hoge bloedsuikers kunnen leiden tot zeer ongewenste negatieve effecten op gezondheid (complicaties), wordt in de diabeteszorg veel nadruk gelegd op het voorkomen (en verhelpen) van hoge bloedsuikers en complicaties.
De meeste mensen met diabetes kennen de risico’s van duurzame hoge bloedsuikers. Ze weten dat aanhoudend hoge bloedsuikers kunnen leiden tot verlies van gezichtsvermogen, nierfalen of zelfs amputaties. Veel mensen met diabetes kennen ook iemand die te maken heeft met complicaties van de diabetes. Het is goed om deze risico’s te kennen en te weten hoe je kunt bijdragen aan het verlagen van deze risico’s.
Het is ook goed om realistisch te zijn over de kansen om (ernstige) diabetes complicaties te ontwikkelen. Gelukkig worden de meeste mensen met diabetes niet blind, hoeven ze niet te dialyseren of te worden geamputeerd. De meeste mensen met diabetes zijn zich bewust van de risico’s op complicaties, maar laten zich er niet teveel of op een negatieve manier door beinvloeden. Ze doen hun best om hoge bloedsuikers te voorkomen/op te lossen, en piekeren niet over eventuele toekomstige complicaties.
Sommige mensen maken zich echter teveel en onnodige zorgen over diabetes complicaties. Als je je hierin herkent, en je ook veel zorgen maakt over diabetes complicaties, dan is het goed om je te laten voorlichten over jouw gezondheid en het risico op complicaties. De diabetesdokter houdt het risico op complicaties in de gaten en kan je er meer over vertellen.
Daarnaast is het goed om te focussen op dingen die je NU kunt beinvloeden of veranderen. Zelfs als je geconfonteerd bent met een toegenomen kans op complicaties in de toekomst, dan zijn er veel dingen die je NU kunt doen om het risico te verminderen of je gezondheid zo goed mogelijk te houden: je bloedsuikers meten, insuline spuiten, gezond eten, bewegen, niet roken, het slikken van extra medicatie. Je kunt je diabetesarts zelfs vragen welke gedragingen het meeste bijdragen aan het verlagen van het risico op complicaties.
Piekeren en je zorgen maken kosten veel energie. Energie die verloren gaat, zonder enig effect op je gezondheid. Bekijk of je deze negatieve energie in effectieve energie kunt omzetten, door op een positieve manier bezig te zijn met je diabetes zelf-management. Meer dan dat kun je niet doen, of van jezelf verwachten.

Het vergeten van je diabetes (zelfmanagement)

Het komt vaak voor dat mensen met diabetes zeggen dat ze iets uit hun diabetes zelfmanagement ‘vergeten’ zijn. Ze vergeten om hun bloedsuiker te controleren, insuline te spuiten, tabletten in te nemen, koolhydraten te tellen of te sporten. Het is niet zo dat ze niet gemotiveerd zijn of dat ze niet voor zichzelf willen zorgen, maar hun zelfmanagement is (nog) geen automatisme. Diabetes is een complexe ziekte waarbij je veel dingen moet doen, dus is het begrijpelijk dat mensen af en toe dingen vergeten te doen. Maak je geen zorgen. Sporadisch deze dingen vergeten beïnvloeden nauwelijks je gemiddelde glucosewaarden (HbA1c).

Echter, wanneer je vaker deze dingen vergeet om te doen, dan kan je je afvragen hoe het komt dat je deze dingen vergeet en hoe je dit kan oplossen. Het eerste wat je jezelf kan afvragen is of je er echt ‘helemaal niet aan hebt gedacht’, bijvoorbeeld dacht je er echt niet aan om insuline te spuiten, glucose te meten et cetera? Nee? Dat is het makkelijk te veranderen gedeelte.

Je kunt dan:

Een (extra) geheugensteuntje bedenken om het niet te vergeten: maak een geheugensteuntje op je computer/telefoon, plak een briefje/post-it op een plek die je de hele dag ziet
Zorg ervoor dat je aan minimaal één persoon die dicht bij je staat vertelt wat je niet meer/minder wilt vergeten. Hij/zij kan je dan vragen hoe het gaat en of je je inderdaad meer bewust bent van wat je wilt doen.

In de meeste gevallen is het echter zo dat iemand er wel eventjes aan heeft gedacht om insuline te spuiten, glucose te meten etc. maar het meteen ook uitstelde: ‘ik maak eerst af waar ik mee bezig ben en spuit daarna mijn insuline/meet mijn glucose’. Technisch gezien is dit niet helemaal hetzelfde als ‘vergeten’. Je hebt er wel degelijk eventjes aan gedacht, maar wilde/kon niet je andere bezigheid stoppen.
Het ‘’uitstellen’’ is iets wat je ‘stapsgewijs’ kunt veranderen. Je kunt proberen het iets minder lang uit te stellen, of het vaker meteen te doen als je eraan denkt. Oefen met: ‘minder uitstellen’ eerst in plaats van ‘niet vergeten’ of ‘direct doen’. Bijvoorbeeld: als je je insuline meestal pas een uur na de avondmaaltijd spuit, probeer om te oefenen met ‘eerder na het avondeten’ in plaats van het meteen doen aan de eettafel. Je bent succesvol in gedragsverandering, met elke minuut die je minder uitstelt. Je kunt misschien een geheugensteuntje maken en bijv. een briefje ophangen bij de vaatwasser, zodat je bij het afruimen na het eten er al aan herinnerd wordt om (alsnog) insuline te spuiten. Deze afname in je ‘’uitsteltijd’’ kan ook al een grote bijdrage leveren aan het verbeteren van je bloedsuikers.

Angst voor complicaties (hoge bloedsuikers)

In de diabeteszorg ligt er veel nadruk op het verbeteren van bloedsuikers. Omdat hoge bloedsuikers kunnen leiden tot zeer ongewenste negatieve effecten op gezondheid (complicaties), wordt in de diabeteszorg veel nadruk gelegd op het voorkomen (en verhelpen) van hoge bloedsuikers en complicaties.
De meeste mensen met diabetes kennen de risico’s van duurzame hoge bloedsuikers. Ze weten dat aanhoudend hoge bloedsuikers kunnen leiden tot verlies van gezichtsvermogen, nierfalen of zelfs amputaties. Veel mensen met diabetes kennen ook iemand die te maken heeft met complicaties van de diabetes. Het is goed om deze risico’s te kennen en te weten hoe je kunt bijdragen aan het verlagen van deze risico’s.
Het is ook goed om realistisch te zijn over de kansen om (ernstige) diabetes complicaties te ontwikkelen. Gelukkig worden de meeste mensen met diabetes niet blind, hoeven ze niet te dialyseren of te worden geamputeerd. De meeste mensen met diabetes zijn zich bewust van de risico’s op complicaties, maar laten zich er niet teveel of op een negatieve manier door beinvloeden. Ze doen hun best om hoge bloedsuikers te voorkomen/op te lossen, en piekeren niet over eventuele toekomstige complicaties.
Sommige mensen maken zich echter teveel en onnodige zorgen over diabetes complicaties. Als je je hierin herkent, en je ook veel zorgen maakt over diabetes complicaties, dan is het goed om je te laten voorlichten over jouw gezondheid en het risico op complicaties. De diabetesarts houdt het risico op complicaties in de gaten en kan je er meer over vertellen.
Daarnaast is het goed om te focussen op dingen die je NU kunt beinvloeden of veranderen. Zelfs als je geconfonteerd bent met een toegenomen kans op complicaties in de toekomst, dan zijn er veel dingen die je NU kunt doen om het risico te verminderen of je gezondheid zo goed mogelijk te houden: je bloedsuikers meten, insuline spuiten, gezond eten, bewegen, niet roken, het slikken van extra medicatie. Je kunt je diabetesarts zelfs vragen welke gedragingen het meeste bijdragen aan het verlagen van het risico op complicaties.
Piekeren en je zorgen maken kosten veel energie. Energie die verloren gaat, zonder enig effect op je gezondheid. Bekijk of je deze negatieve energie in effectieve energie kunt omzetten, door op een positieve manier bezig te zijn met je diabetes zelf-management. Meer dan dat kun je niet doen, of van jezelf verwachten.

Angst voor naalden/prikken/spuiten

Je ongemakkelijk of onprettig voelen bij naalden is een normale en gezonde reactie. Insuline moeten spuiten, of in je laten prikken is niet fijn. En soms is het zelfs (een beetje) pijnlijk. Een naald in jezelf (laten) steken is geen natuurlijke gedraging. Op een bepaalde manier ‘’waarschuwt’’ ons brein ons dat we ons in een ‘’gevaarlijke situatie’’ bevinden, elke keer als we onszelf prikken/worden geprikt. Zelfs als we verstandelijk weten dat deze injecties ‘’van levensbelang zijn’’ of helpen om gezond te blijven. Het verstandelijke deel in ons brein snapt het, maar emotioneel moeten we steeds over een denkbeeldige drempel stappen…. Sommige mensen zijn zo bang voor naalden, dat ze klachten ontwikkelen wanneer ze zichzelf moeten injecteren. Ze
-zweten
-trillen
-voelen zich duizelig
-gaan snel en oppervlakkig ademen (hyperventilatie)
-raken in paniek
-vallen flauw
Soms leidt het er zelfs toe dat mensen injecties proberen te vermijden, en geen insuline spuiten als dat wel nodig is. Als je meer wilt lezen over angst voor naalden, en een oefening wilt doen klik
[hier] https://p2dm.salzburgresearch.at/nl/oefenen-met-angst-voor-naalden-prikken-spuiten/

Als je ervaart dat je angst voor naalden/prikken/spuiten te groot is om zelf te veranderen, geef dit dan vooral aan bij je diabetes zorgverlener. Hij/zij kan je eventueel doorverwijzen om je hierbij te helpen. Een psycholoog kan je goed helpen om de angst voor naalden/prikken/spuiten te overwinnen.

Angst om aan te komen

Veel mensen met diabetes worstelen met hun (ideeen over hun) gewicht. Gewicht en bloedsuikers hebben een complexe en soms wat moeizame relatie. Problemen tav. gewicht en bloedsuikers zijn vaak verschillend voor mensen met type 1 diabetes en mensen met type 2 diabetes. Beide typen diabetes kunnen gerelateerd zijn aan diverse gewichts- en voedings problemen. In het algemeen zien we twee veel voorkomende problemen als het gaat om gewicht en diabetes: 1) mensen met overgewicht die steeds meer medicatie nodig hebben om bloedsuikers goed te kunnen houden, 2) mensen die bewust te weinig medicatie gebruiken in de hoop om zo gewicht te verliezen/uit angst aan te komen. Beide type problemen zijn ernstig. Het eerste probleem (steeds meer medicatie nodig hebben, bij/door overgewicht) kan mensen in een zogenaamde vicieuze cirkel brengen: vanwege het overgewicht en hogere bloedsuikers is er meer medicatie nodig, maar door de medicatie komen ze nog meer aan.
Het spreekt voor zich dat het tweede probleem (bewust te weinig medicatie gebruiken) een ongezonde en zelfs gevaarlijke strategie is om gewichtsverlies/behoud te realiseren. Het gebruik van te weinig medicatie kan zowel op de korte als de lange termijn ernstige complicaties opleveren.
Vanwege de ernst en moeilijkheid van de twee problemen is het moeilijk om een goed en persoonlijk advies hierover te geven op deze website. Het is van het grootste belang om deze problemen te bespreken met je diabetes zorgverlener (of een andere zorgverlener die je vertrouwt). Als je je herkent in een van deze problemen en gedragingen, betekent het niet dat je een eetstoornis hebt, of dat er sprake van een psychologisch probleem. Het is dus niet zo dat je standaard verwezen zult/moet worden naar een psycholoog. Mocht je dat wel willen, dan is het natuurlijk altijd mogelijk.
Het belangrijkste is dat je diabetes zorgverlener kan helpen proberen om deze vicieuze cirkel te helpen doorbreken. Beide type problemen en gedragingen behoeven aandacht en hulp van een diabetes zorgverlener. En onthoud: je bent niet de enige met dit probleem! Veel mensen met diabetes worstelen met dergelijke problemen. Waarschijnlijk heeft jouw diabetes zorgverlener al vaker mensen geholpen bij dit probleem en kan hij/zij je adviseren over wat je wel/niet kunt doen.

Plezierige activiteiten als ”anti-depressivum”

Actief bezig zijn met dingen die we leuk vinden, helpt om ons welzijn te verbeteren of te behouden. Ons brein is in staat om de invloed van negatieve ervaringen, emoties en stress te verminderen door het aanmaken van een soort ‘’natuurlijke anti-depressiva’’. Deze ‘’natuurlijke anti-depressiva’’ worden aangemaakt wanneer we actief zijn (beweging/sport), of iets doen dat we leuk/plezierig vinden.
In het drukke, dagelijkse leven vinden veel mensen het moeilijk om tijd vrij te maken om leuke/plezierige dingen te doen. Soms vergeten mensen zelfs welke dingen ze leuk of plezier vonden, of welke activiteiten hen helpen ontspannen.
Wanneer je meer plezierige/leuke dingen wilt doen, maar niet zo goed weet waar te beginnen: hier is een lijst met dingen waar je aan kunt denken. Het zijn voorbeelden van kleinere of grotere dingen die veel mensen leuk/prettig vinden en hen helpen ontspannen. Uiteraard zijn er nog veeeel meer andere activiteiten te bedenken. Deze lijst is alleen bedoeld om je te inspireren je eigen lijst te maken met dingen/activiteiten die JOU helpen om (meer) te ontspannen!

Als je somber bent, dan is het belangrijk om regelmatig zulke leuke/plezierige activiteiten te ondernemen, om je ‘’natuurlijke anti-depressiva’’ te helpen aanmaken/op peil te houden. Verwacht daarbij niet dat je je door deze activiteiten meteen beter zult voelen. Het is net als met anti-depressiva of andere medicatie, het duurt een tijdje voordat je merkt wat het effect is van de activiteiten op je stemming. Als je echt heel somber bent, dan zul je waarschijnlijk niet eens (veel) plezier meer beleven aan het ondernemen van die plezierige/leuke activiteit. Dat is waarom het zo moeilijk is om je stemming te verbeteren: je moet als het ware ‘’tegen je zin in’’ dingen doen, waar je nu helemaal nog niet van geniet…. Houd vooral vol! Binnen een paar weken zou je je (een klein beetje) beter moeten gaan voelen.
Hieronder vind je een lijst met mogelijke activiteiten:

-Een rondje lopen/rennen. Het liefst in de natuur (een park, bos, het strand etc.)
-Luisteren naar je favoriete muziek
-Lezen (of herlezen) van een (favoriet) boek
-Een vriend(in) bezoeken of uitnodigen
-Een massage
-Koffie/thee drinken in/op een leuk café/restaurant/terras
-Een uitgebreide douche/bad nemen
-Een goede vriend(in) of familielid opbellen (iemand bij wie je je op je gemak voelt)
-Een/je (favoriete) film kijken
-Op het internet surfen naar leuke onderwerpen/filmpjes.
-Dansen (gewoon in je woonkamer, of op een andere plek)
-Naar een museum gaan
-Tekenen, kleuren of schilderen
-Een kaart/briefje schrijven naar iemand die je aardig vindt/graag mag.
-Naar de bibliotheek of boekhandel gaan
-Een fijn of interessant tijdschrift lezen/ de krant lezen
-Een muziekinstrument bespelen
-Zingen (gewoon in je eentje thuis, of samen met iemand anders)
-Een rondje fietsen. Het liefst in de natuur.
-Zwemmen
-Naar een concert gaan
-Bloemen kopen en mooi schikken in een vaas
-Picknicken
-Mediteren of een yoga-oefening doen
-Een kaartspel of een bordspel doen
-Vrijen/sex
-Een kruiswoord puzzel maken
-Fotograferen
-Een gezonde en lekkere maaltijd bereiden

Probeer nog 3 activiteiten op te schrijven die jou helpen te ontspannen. Probeer de komende weken een aantal van deze activiteiten in te plannen.

Steun en onbegrip

Leven met diabetes kan soms reuze frustrerend zijn.
Anderen begrijpen lang niet altijd wat het betekent om met diabetes te leven.
Veel mensen kennen wel iemand met diabetes en denken daarom soms dat ze het wel begrijpen…., terwijl uit hun vragen of opmerkingen vaak al blijkt dat dat toch niet helemaal het geval is.
Als je je al niet helemaal lekker voelde met/over je diabetes, dan is dat helemaal niet helpend! Helaas is het een wezenlijk onderdeel van leven met diabetes…. Kunnen omgaan met onbegrip van anderen…
Hopelijk zijn er ook genoeg naasten die je WEL begrijpen en steunen. We zeggen altijd dat je als het ware op verschillende manieren ”kunt praten” over diabetes. Met mensen die je nabij staan is het goed en nuttig om ook te bespreken wat diabetes voor jou betekent, wat het met je doet, waar je tegen aan loopt etc. De mensen die voor jou belangrijk zijn moeten goed weten wat het voor jou inhoudt om te leven met diabetes…
Die vage collega, of rare buurvrouw hoeft dat niet perse te weten…. Misschien is het wel van belang om te zeggen DAT je diabetes hebt (als je regelmatig met ze optrekt), maar de ins- en outs over jouw emotionele beleving ervan, die kun je het beste bewaren voor de (voor jou) belangrijke personen. Dan weet je zeker dat je geen onnodige energie steekt in ”mensen die het toch niet begrijpen”, en steek je je energie juist in de mensen om je heen en hoe zij je kunnen steunen bij je diabetes. Dat is vaak al lastig genoeg.

Emoties door hoge/lage bloedsuikers

We weten dat veel mensen met diabetes negatieve emoties ervaren vanwege hun ziekte. Deze negatieve emoties kunnen heel verschillend zijn, zoals angst, woede, schaamte, schuldgevoel, gevoel van falen. Soms zijn deze negatieve gevoelens direct gerelateerd aan hoge of lage bloedsuikers. Onderzoek heeft zelfs aangetoond dat er een relatie bestaat tussen hoge HbA1c-waarden en negatieve emoties. Veel verschillende negatieve emoties, in meerdere diabetes-gerelateerde situaties, kunnen ontstaan.

Het meten/bijhouden van je bloedsuikers kan ook zorgen voor negatieve emoties. Probeer jezelf af te vragen of je negatieve emotie direct het gevolg is van een lage/hoge bloedsuiker? ‘Voel ik me fysiek ongemakkelijk en heb ik daardoor negatieve emoties’. ‘Of is mijn negatieve emotie meer een indirect gevolg van mijn diabetes (zoals en gevoel van teleurstelling of falen)?’’

Als je negatieve emotie een DIRECT gevolg is van lage/hoge bloedsuikers, dan kan je je het best richten op het verbeteren van je bloedsuiker, en niet op je emoties. Hoge of lage bloedsuikers hebben een negatieve invloed op je brein en je bent daardoor meer vatbaar voor negatieve emoties. Je kunt ze helaas niet altijd voorkomen… Je kunt hooguit proberen om lage of hoge bloedsuikers te voorkomen en anderen om ons heen vertellen dat deze negatieve emoties het gevolg zijn van het hebben van diabetes. Dat is niet fijn, maar het is beter om realistisch te zijn over deze negatieve emoties en te begrijpen dat ze slechts tijdelijk zijn. Zodra onze bloedsuikers weer stabiel zijn, zullen onze emoties ook weer stabiliseren.

Klik [hier] https://p2dm.salzburgresearch.at/nl/emoties-bij-diabetes-algemeen/ als je meer wilt lezen over emoties die meer indirect gerelateerd zijn aan diabetes.

Emoties bij diabetes algemeen

Soms zijn negatieve emoties niet direct gerelateerd aan bloedsuikers, maar meer indirect gerelateerd aan diabetes: mensen kunnen ontevreden zijn over hun zelfmanagement, zich gefrustreerd/schuldig voelen over hoge/lage bloedsuikers, of bijv. een gebrek ervaren aan begrip van de mensen om hen heen. En natuurlijk: diabetes hebben is niet leuk. Af en toe negatieve emoties hebben over diabetes is een normale en gezonde reactie.
Als de gevoelens over diabetes echter té negatief worden, is het goed om dat te erkennen en actie te ondernemen. Als je meer wilt leren over negatieve emoties gerelateerd aan diabetes, dan hebben we meer informatie beschikbaar. Op de Power2DM website vind je verschillende teksten over specifieke negatieve gevoelens die gerelateerd zijn aan diabetes, zoals somberheid/depressie, angst voor hypo’s, angst voor complicaties, stress of vermoeidheid door diabetes. Neem een kijkje in de online bibliotheek en lees meer over negatieve emoties bij diabetes.