In de diabeteszorg ligt er veel nadruk op het verbeteren van bloedsuikers. Omdat hoge bloedsuikers kunnen leiden tot zeer ongewenste negatieve effecten op gezondheid (complicaties), wordt in de diabeteszorg veel nadruk gelegd op het voorkomen (en verhelpen) van hoge bloedsuikers en complicaties.
De meeste mensen met diabetes kennen de risico’s van duurzame hoge bloedsuikers. Ze weten dat aanhoudend hoge bloedsuikers kunnen leiden tot verlies van gezichtsvermogen, nierfalen of zelfs amputaties. Veel mensen met diabetes kennen ook iemand die te maken heeft met complicaties van de diabetes. Het is goed om deze risico’s te kennen en te weten hoe je kunt bijdragen aan het verlagen van deze risico’s.
Het is ook goed om realistisch te zijn over de kansen om (ernstige) diabetes complicaties te ontwikkelen. Gelukkig worden de meeste mensen met diabetes niet blind, hoeven ze niet te dialyseren of te worden geamputeerd. De meeste mensen met diabetes zijn zich bewust van de risico’s op complicaties, maar laten zich er niet teveel of op een negatieve manier door beinvloeden. Ze doen hun best om hoge bloedsuikers te voorkomen/op te lossen, en piekeren niet over eventuele toekomstige complicaties.
Sommige mensen maken zich echter teveel en onnodige zorgen over diabetes complicaties. Als je je hierin herkent, en je ook veel zorgen maakt over diabetes complicaties, dan is het goed om je te laten voorlichten over jouw gezondheid en het risico op complicaties. De diabetesarts houdt het risico op complicaties in de gaten en kan je er meer over vertellen.
Daarnaast is het goed om te focussen op dingen die je NU kunt beinvloeden of veranderen. Zelfs als je geconfonteerd bent met een toegenomen kans op complicaties in de toekomst, dan zijn er veel dingen die je NU kunt doen om het risico te verminderen of je gezondheid zo goed mogelijk te houden: je bloedsuikers meten, insuline spuiten, gezond eten, bewegen, niet roken, het slikken van extra medicatie. Je kunt je diabetesarts zelfs vragen welke gedragingen het meeste bijdragen aan het verlagen van het risico op complicaties.
Piekeren en je zorgen maken kosten veel energie. Energie die verloren gaat, zonder enig effect op je gezondheid. Bekijk of je deze negatieve energie in effectieve energie kunt omzetten, door op een positieve manier bezig te zijn met je diabetes zelf-management. Meer dan dat kun je niet doen, of van jezelf verwachten.
Signs of Trouble Management
Angst voor hypo’s
Veel mensen met diabetes maken zich zorgen over het hebben van lage bloedsuikers (hypoglykemie of hypo’s). Voor diabetespatiënten die insuline (of andere bloedglucose verlagende medicijnen) gebruiken, is het tot op zeker hoogte normaal en nuttig om zich zorgen te maken over lage bloedsuikers. Echter, bij sommige mensen slaan deze normale en gezonde zorgen om in belemmerende angsten die hun bloedsuikers en kwaliteit van leven beïnvloeden. In de meeste gevallen ontwikkelen deze angsten zich na het ervaren van een ernstige hypo, waarbij hulp van anderen nodig was. Soms kunnen deze belemmerende angsten zich echter ook ontwikkelen zonder dat er ooit een ernstige hypo aan is voorafgegaan.
Veel mensen met angst voor hypo’s maken zich zorgen over:
-het krijgen van een hypo tijdens het slapen (of over het overlijden door een hypo in hun slaap);
-het verliezen van het bewustzijn in het openbaar, tijdens het rijden of wanneer ze alleen thuis zijn;
-het nodig hebben van hulp van anderen en het krijgen van ongewenste aandacht.
Bij sommige mensen zijn deze angsten zo hevig dat ze er alles aan doen om ervoor te zorgen dat hun bloedsuiker nooit onder een bepaald niveau daalt. Soms eten ze extra koolhydraten voor het slapen, voor/tijdens het rijden, of voor ze de deur uitgaan, ook als hun bloedsuikers niet echt een extra snack nodig hebben. Wat ook voorkomt is dat mensen minder insuline gebruiken dan ze eigenlijk zouden moeten gebruiken, en zo ervoor zorgen dat hun bloedsuikers niet dalen. Sommige patiënten controleren hun bloedsuiker veel te vaak, om zo op de hoogte te zijn van mogelijke bloedsuiker dalingen. Dit zijn allemaal veel voorkomende reacties op angst. We noemen deze reacties ‘veiligheidsgedragingen’. Op de korte termijn helpen deze veiligheidsgedragingen om de angst eventjes te doen afnemen. Na het eten van extra koolhydraten, na het prikken etc. voelen ze zich eventjes minder angstig. Op de lange termijn zorgen deze gedragingen echter voor meer onzekerheid over lage bloedsuikers en een toename van de angst. Dit is de reden waarom het zo belangrijk is om ‘veiligheidsgedragingen’ te beperken tot een gezonde en niet-belemmerende hoeveelheid.
Als je deze angsten en veiligheidsgedragingen herkent, dan kun je de volgende dingen doen:
- het is goed om anderen op de hoogte te stellen van je angst. Het werkt het best om je partner (of een andere naaste) en je diabetes zorgverlener(s) hierover te informeren.
- maak een lijstje met vragen/zorgen die je hebt over hypo’s. Leg uit waar deze angsten over gaan
- maak een lijstje met specifieke veiligheidsgedragingen die je toepast om je angst te verlagen
- vraag om uitleg en informatie over hypo’s bij een diabetes zorgverlener
- maak samen met een diabetes zorgverlener een stapsgewijs plan om de veiligheids- gedragingen te beperken
Als je zelf al een oefening wilt doen in het verminderen van je veiligheidsgedragingen, lees dan hier verder https://p2dm.salzburgresearch.at/nl/oefenen-met-hypo-angst/